Co dzieje się z olejem w silniku podczas eksploatacji?

Olej utlenia się, traci dodatki uszlachetniające, zbiera zanieczyszczenia i stopniowo przestaje dobrze chronić silnik.
W trakcie pracy silnika olej ma kontakt z wysoką temperaturą i tlenem, co przyspiesza jego starzenie. Dodatki dyspersyjne i przeciwzużyciowe się zużywają, a sadza, pył i produkty spalania zwiększają lepkość albo ją obniżają, gdy do oleju dostaje się paliwo. Wzrasta też kwasowość oleju, co sprzyja korozji. Z czasem film olejowy staje się cieńszy, a tarcie i temperatury rosną.

Jakie objawy sygnalizują, że jeździsz na starym oleju?

Sygnałami są głośniejsza praca silnika, kontrolka ciśnienia oleju, dymienie, spadek mocy, wzrost spalania i nieprzyjemny zapach spalenizny.
W kabinie może być słychać stukoty na zimno i wyraźniejsze klekotanie hydrauliki zaworów. Z wydechu pojawia się niebieskawy dym, a poziom oleju szybciej spada. Na bagnecie olej jest bardzo ciemny, wodnisty lub z grudkami. Po dłuższej jeździe czuć zapach przypalonego oleju. Mogą też pojawić się falujące obroty i częstsze załączanie wentylatora chłodnicy.

Czy jazda na starym oleju zagraża trwałym uszkodzeniem silnika?

Tak, zużyty olej znacząco zwiększa ryzyko zatarcia i kosztownych awarii.
Słabszy film smarny nie oddziela już dobrze metalowych powierzchni. Rośnie tarcie i temperatura, a to przyspiesza zużycie panewek, gładzi cylindrów i turbiny. Korozyjne produkty spalania atakują wnętrze silnika, a zatykanie kanałów olejowych może nagle obniżyć ciśnienie. W skrajnym przypadku kończy się to zatarciem.

Które elementy silnika najbardziej cierpią z powodu zużytego oleju?

Najbardziej narażone są elementy wysoko obciążone i szybkoobrotowe.

• Panewki wału i korbowodów
• Turbosprężarka, szczególnie łożyska ślizgowe
• Łańcuch rozrządu i napinacze
• Popychacze hydrauliczne zaworów
• Pierścienie tłokowe i gładzie cylindrów
• Pompa oleju i kanały olejowe
• Uszczelniacze wału i prowadnice zaworów

Jak sprawdzić stan oleju samodzielnie i kiedy reagować?

Sprawdź poziom i wygląd oleju na bagnecie po krótkim postoju, a przy nieprawidłowościach reaguj od razu.

• Zaparkuj na płaskim, wyłącz silnik i odczekaj kilka minut.
• Wyjmij bagnet, wytrzyj, włóż ponownie i odczytaj poziom. Powinien być między „min” a „max”.
• Oceń wygląd. Bardzo rzadki i intensywnie pachnący paliwem albo gęsty jak syrop, z grudkami, świadczy o problemie.
• Sprawdź kolor. Ciemny olej sam w sobie może być normalny po eksploatacji, natychmiastowa wizyta u mechanika jest jednak wskazana, gdy pojawia się smołowaty osad, metaliczne drobiny lub mleczny odcień.
• Kontrolka ciśnienia oleju czy komunikat „oil pressure” to sygnał natychmiastowej przerwy w jeździe.

Jeśli poziom jest blisko „min”, dolej olej o specyfikacji zalecanej przez producenta i zaplanuj wymianę.

Kiedy lepiej wymienić olej: według kilometrów, czasu czy warunków?

Liczy się jednocześnie przebieg, czas i warunki jazdy, zgodnie z instrukcją producenta.
W wielu autach przyjmuje się interwał roczny lub określony przebieg, w zależności od tego, co minie wcześniej. Jazda miejska, krótkie odcinki, częste zimne starty, holowanie przyczepy czy dynamiczna jazda w upałach to warunki ciężkie. Wtedy wymiana powinna być częstsza, nawet przy mniejszym przebiegu. Systemy LongLife działają tylko w autach do tego przystosowanych i przy regularnej jeździe poza miastem. Niezależnie od deklaracji, warto patrzeć na rzeczywiste warunki użytkowania.

Czy wymiana filtra wystarczy, gdy olej jest już zdegradowany?

Nie, sam filtr nie odnowi właściwości oleju i nie zatrzyma procesu zużycia.
Filtr zatrzymuje część zanieczyszczeń, ale nie przywraca dodatków i parametrów lepkościowych. Zużyty olej traci zdolność ochrony i chłodzenia, a z czasem sam zatyka filtr. Standardem jest wymiana oleju i filtra razem. Tylko taki zestaw zapewnia prawidłowe ciśnienie i czystość układu.

Jakie krótkie działania zapobiegają szybszemu zużyciu oleju?

Proste nawyki realnie wydłużają życie oleju i silnika.

• Rozgrzewaj silnik spokojną jazdą, unikaj wysokich obrotów na zimno.
• Ogranicz bardzo krótkie trasy, które nie pozwalają odparować paliwu z oleju.
• Sprawdzaj poziom oleju co kilka tygodni i przed dłuższą trasą.
• Używaj oleju i filtra zgodnych ze specyfikacją producenta.
• Dbaj o filtr powietrza i sprawny układ odmy, to ogranicza zanieczyszczenia.
• Po dynamicznej jeździe daj turbinie chwilę na schłodzenie na biegu jałowym.
• Kontroluj wycieki i reaguj na zapach spalenizny.

Kiedy po długiej jeździe zaniepokoić się i udać do mechanika?

Gdy pojawia się kontrolka ciśnienia, wyraźne stuki, dymienie lub spadek mocy, potrzebna jest pilna diagnostyka.
Niepokoją też szybkie ubywanie oleju, mazisty osad pod korkiem wlewu, metaliczne opiłki na bagnecie, przegrzewanie oraz szarpanie przy stałej prędkości. Po takich objawach nie ma sensu zwlekać. W serwisie mechaniki i diagnostyki wykonasz przegląd olejowy, wymianę filtrów i kontrolę układu smarowania. W Warszawie skorzystasz także z całodobowej obsługi, co ułatwia szybkie działanie po awarii.

Podsumowanie

Regularna wymiana oleju to jedna z najprostszych rzeczy, które realnie chronią silnik i portfel. Lepiej zaplanować serwis z wyprzedzeniem, niż gasić pożar po fakcie. Jeśli Twoje trasy są krótkie lub dynamiczne, traktuj interwał ostrożnie i reaguj wcześniej. To niewielki wysiłek, który daje spokój na co dzień.

Umów przegląd olejowy i zadbaj o silnik na dłużej!